De spanningsregelaar/gelijkrichter
De spanningsregelaar/gelijkrichter is een onderdeel van het electrisch voedingsysteem van de motor. De uitleg van het voedingsysteem is in het vorige hoofdstuk De dynamo, uitleg te vinden

Daarin beschrijft Marco Becker het electrisch voedingsysteem t/m het spanningsregelaargedeelte. Het daar afgedrukte electrisch voedingschema dient ook in dit verhaal te worden gebruikt.

Door de uitleg van Marco blijkt dat de volgende tests eenvoudig zijn uit te voeren:

1. De dynamo statische test, d.w.z. motor loopt niet, dynamosteker los (drie gele draden) en spoelweerstand meten.

2. De dynamo funktionele test met lopende motor. Aan de dynamosteker kan lijnspanning van de spoelen worden gemeten (d.i. spanning over twee spoelen). Hier kan geen fasespanning worden gemeten, want dan meten we de spanning van elke spoel t.o.v. massa. Marco Becker heeft al uitgelegd dat de spoelen niet eenzijdig aan massa liggen, maar in het sterpunt aan elkaar.

3. De spanningsregelaar/gelijkrichter funktionele test met lopende motor. Aan de uitgang moet de spanning, bij hogere dan stationaire toerentallen van de motor, tussen 13,6 en 14,8 Volt zijn.

En nu de volgende fase:

De gelijkrichter statische test.
Om deze uit te voeren moet de basisfunktie van de diode worden toegelicht.

De diode is een halfgeleider. Het kenmerkende is dat hij maar in één richting stroom geleid. Dat maakt hem uiterst geschikt om in gelijkrichtercirquits te worden opgenomen.

Het schema symbool is hiernaast weergegeven. Het spreekt verder eigenlijkvoor zichzelf.

Nu we gaan meten plaatsen we de selectieschakelaar op de universeelmeter op de laagste weerstandsmeting. Tijdens het meten wordt een klein stroompje door het te meten cirquit gestuurd.

Doordat ons gelijkrichtercirquit diodes bevat, zal in de sperrichting een oneindig hoge weerstand worden gemeten en in de doorlaatrichting een lage weerstand.

(Zie het schema hieronder).

Als we dus aan een diode een lage weerstand meten in sperrichting dan is de diode 'doorgeslagen' en het gehele gelijkrichter circuit waardeloos.

De meting kan het makkelijkst worden uitgevoerd met de spanningsregelaar/gelijkrichter op de werkbank.
Het ding ziet er uit als een bromfietscylinderkop, met aan de achterzijde een holte, waarin het electrische cirquit is ondergebracht en volgegoten met een sealant, die niet meer te verwijderen is. Er komen twee draad bundels uit met resp. een 3-polige en een 6-polige steker. De 3-polige zit normaal aangesloten op de dynamo contrasteker op het achterspatbord. Draadkleur is voor alle drie geel. De 6-polige is aangesloten op de batterij, het contactslot en massa, 5 polen worden gebruikt. De middelste is zwart en de beide buitenste, resp. 2 draden groen en 2 draden rood/wit.

Het doet er niet toe of de het spanningsregelaardeel niet goed functioneert of slechts één diode van de gelijkrichter is doorgeslagen. Het apparaat is niet repareerbaar en dient bij elk negatief meetresultaat te worden vervangen

Meetschema

Meetdraden universeelmeter:
Rood = + Zwart = -

Meting Meetdraad SR/GR draadkleur Meetdraad SR/GR draadkleur Opmerking Meetwaarde
1
+
Geel (3X)
+
Groen Elke gele dr. apart meten Ong. 12 Ohm
2
+
Rood/Wit
+
Geel (3X) Elke gele dr. apart meten Ong. 12 Ohm
3
-
Geel (3X)
-
Groen Elke gele dr. apart meten Oneindig hoog ∞
4
-
Rood/Wit
-
Geel (3X) Elke gele dr. apart meten Oneindig hoog ∞

Het probleem zit meestal in meting 3 en 4. Als hier ook ongeveer 12 Ohm wordt gemeten is één of meer diode(s) doorgeslagen.
In het schema kun je zien hoe en wat je meet.

Een waarschuwing en een les:
Als je blijft doorrijden met een gammele accu, zoals ik, dan slaan vroeger of later diodes door..
..en bij jezelf slaan mogelijk de stoppen door!

Erik Hollem

erik_hollem@hondacx500.com

Naslag:

• Artikel Marco Becker

• Alles over uw motor

• Motorfiets-Techniek Honda (Peter’s uitg. mij.)

:: print deze pagina